In mijn familie komt er de laatste weken van alles boven.
Het begon met dat ik droomde van opa van de Griendt, de vader van mijn vader, met achter hem nog meer overledenen: mijn vader, zijn zusje Magda. die overleed toen ze 4 was, zijn zus Trees, en nog 10 andere overledenen. Ja, gezellig allemaal in dat kleine kutkamertje in Bali…
Lien, mijn zus, begon daarna een Whatsapp en nodigde ook de kinderen uit van de zus (Therese) van mijn vader, onze nichten en neven dus.
Daardoor kwam er heel veel input van Karin, Mikel en Jeannette, onze nichtjes en neef, dochters en zoon van de zus van mijn vader. Dagboekjes van hun moeder, brieven van hun vader, etc. etc. Verhalen, verhalen, ongelofelijk! Fotoos, bijvoorbeeld de koperen schoentjes van Magda (zij was met 4 overleden en haar schoentjes werden vereeuwigd) die wij allemaal hebben gezien bij opa en oma op het dressoir, maar nu dus blijkbaar bij Mikel staan.
Informatie die ik nog nooit gehoord had. Smullen dus… tja, niet alle informatie was even leuk natuurlijk. Maar verhalen over hoe het toen was, de oorlog, het geloof, het is werkelijk ongelofelijk wat er in 50 jaar veranderen kan. Dat geeft overigens ook hoop!
Maar ook het horen van kleine details over toen….
En hoe het geloof huwelijken wilde voorkomen of naderhand kon ontwrichten.
Ik begon naar aanleiding van al deze “nieuwe” feiten een emailwisseling met mijn broer Fred, die een beetje op een polemiek is gaan lijken. We zijn er nog niet helemaal uit, maar er is enorm veel in beweging…
En dan als laatste zijn er er nu opeens 2 nieuwe achterneven bekend van de “van de Griendt”-tak van onze familie: Fred en Ton. Die hebben natuurlijk nog broers, zussen en kinderen en kleinkinderen.
Het lijkt een beetje op toen ik naar Australië ging naar broer Wim van mijn vader en er opeens 8 neven en nichten en 10 (de getallen zijn bij benadering) achter-neefjes en -nichtjes bij kreeg. Erg leuk!
Een Balinees heeft geen achternaam
Maar op Bali heb je geen achternaam!
Je eerste naam geeft aan de hoeveelst geborene je bent. (Na 4 beginnen ze opnieuw met tellen, dus nr 5 en nr 9 heten hetzelfde als nr 1.)
Omdat Indonesiërs nogal eens een tweede of derde vrouw hebben: het telt per vrouw! Iluh is nr 11, maar heet nr 1. Iluh betekent in het noorden van Bali hetzelfde als Wayan: de eerste dus, maar in dit geval nr 11. Ik vermoed dat ze de tweede “eerste” was bij de tweede vrouw.
Daar heb je dus helemaal niks aan om mensen te onderscheiden, maar blijkbaar vinden ze dat niet echt belangrijk.
Wel krijgen ze soms, niet altijd, een unieke tweede naam mee. Iluh heet Iluh Tustiari. Ik heb Iluh gisteren gevraagd wat Tustiari betekent, maar dat moet ze kakak (een oudere broer of zus, 1 van de 10 dus) vragen. Net als haar geboortejaar of datum: zij zelf weet het niet. Maar wel wanneer het volle maan is, of wanneer je echt moet gaan offeren (en dus niet mag vrijen)!
Maar heel wat mensen heten alleen maar Ketut! Dus als je over ze wilt praten, dan moet je zelf iets toevoegen om te weten om welke Ketut het gaat!
Iluh en ik hebben voor iedereen een naam, terwijl als anderen die zouden horen, (bijna) niemand zou snappen over wie het gaat: Mister Bean Bali, Ketut Regina, Ketut 66, Ketut kebun, etc… Alleen Frans (je weet wel: Frans!) is gewoon Frans! En Huub is gewoon Hoep. Dat is heel duidelijk allemaal.
Het individualisme (feminisme: nooit van gehoord, heerlijk!) is nog niet echt uitgevonden in Bali. Of heeft het met de religie te maken die nog zo sterk is?
In ieder geval is het effect (nog) dat ze enorm lekker zichzelf zijn!
Met Galungan naar het thuisdorp
Met het feest Galungan (elke 210 dagen) gaat iedereen terug naar zijn dorp. Afgezien van de religieuze reden van het feest, waar ik het nu niet over ga hebben, zien ze dan alle familie, omdat je naar je dorp gaat en een offertje gaat brengen in de familie tempel. In mijn geval zouden dus alle “van de Griendt”-en samen een tempel hebben. Dit gaat al generaties lang zo, dus je ontmoet daar familie van alle takken. De Balinees voelt zich op die manier geborgen in een groter geheel.
Ook in een kleiner geheel trouwens: de banjar, maar dat is waar je woont. Er zijn diverse sociale (religieuze) structuren die de Balinees zich geborgen doet voelen, maar waarschijnlijk over een tijd, als de westerse ellende echt doorzet hier, ook overhoop gaat natuurlijk.
Vrouwen gaan naar de familie tempel van de man, en als extraatje ook nog wel even naar hun “oude” familie tempel, zeker als die in hetzelfde dorp is. Dat is wel even slikken: de oude geborgenheid verlaten, maar er komt een nieuwe grote familie voor in de plaats.
In wezen is het feit dat de vrouw met de man meegaat, hetzelfde idee als de achternaam in het Westen. De familie tempels volgen dus de mannelijke lijn!
Hoewel wij daar in het westen vanaf aan het stappen zijn, doordat je kan kiezen voor de achternaam van je kind! Wij westerlingen zijn de familie traditie sowieso een beetje kwijt. Ik denk dat ook de vereenzaming een gevolg ervan is.
Familietempel van de Griendt
Maar het is nog niet te laat!
Er zijn nadelen, maar die kunnen we wel aan, met de mondigheid die we ontwikkeld hebben: Ik voer de familie bij deze weer in en nodig iedereen uit hetzelfde te doen!!
Ik richt bij deze de familie tempel (hoe zeg je tempel onreligieus?) op van de familie van de Griendt. Alle afstammelingen van Willem van de Griendt (jaja, we gaan voor het koningschap), geboren 13 juni 1788 in Herpt, kunnen rekenen op een uitnodiging binnenkort!!
We gaan weer een plek krijgen waar we ons geborgen voelen. Onze eigen tempel, maar dan zonder religie!
Liefs,
en (voor anderen) knufjes,
Peter
PS: Ik ga binnenkort even het oerwoud in. Een week geen internet. Jullie merken vanzelf of ik het overleefd heb!
weer een prachtig verhaal met een inhoud ter overdenking.. want is het loslaten van oude normen, waarden en tradities wel zo okee.
Tja een familie plek om bijeen te komen zou wel mooi zijn…. nu dan maar eerst een familiewapen toch… en dan discussiëren over de plek.. ontdek je plekje hihi
Prachtig, dat hebben we nodig, ik wel in ieder geval! Jammer dat die van Neys zo klein is.
Fijn dat dei van jou zo groot is :). Ik heb al wat oerwoudfoto’s gezien. Wat een avontuur! Waarom is Iluh er niet bij? Liefs, Emie